روز 20 نوامبر (29 آبان ماه) در گاهشمار سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی کودک نامگذاری شده است. در کشورهای مختلف، مراسم این روز در تاریخهای متفاوتی برگزار می‌شود اما از آنجا که این روز به افتخار کودکان و در حکایت از آنها جشن گرفته می‌شود، هدف اصلی تنها یک چیز است؛ حمایت از کودکان و توجه به اهمیت سلامت جسمی و روانی آنها در سلامت جامعه.

کودکان آسیب پذیرند و شکننده و به همین سبب، توجه به نیازهای جسمی و روانی آن ها، از مهمترین وظایف والدین و بزرگسالان است. به همین سبب، در تقویم رسمی سازمان ملل متحد، روزی به نام کودک نامگذاری شده است تا بهانه ای باشد برای تاکید بر تلاش برای تامین رفاه، سلامت روانی و جسمی کودکان، فراهم آوردن امکانات مناسب برای زیست، تربیت و آموزش کودکان.

تاریخچه روز جهانی کودک

ریشه های نامگذاری یک روز به نام روز کودک، به سده نوزدهم امریکا برمی‌گردد، جایی که در سال 1867 و 1868، دو فرقه از کلیساهای امریکا، اولین شنبه یا اولین یکشنبه از ماه ژوئن هر سال را «روز کودک» اعلام کردند. در گذر سالها، توجه به این موضوع گسترش بیشتری یافت تا اینکه در سال 1883، همه فرقه های کلیسایی در امریکا، طی بیانیه ای نخستین یکشنبه ماه ژوئن را روز کودک نامیدند.

سده بیستم

در سده بیستم اما موضوع کودک و توجه به حقوق او شکل جدیتری یافت، تا بدانجا که این سده را به لطف کوششهای روشنفکران و اندیشمندان این حوزه، «سده کودکی» نامیده اند. نخست نهادهای مدنی و غیر دولتی و فعالان حوزۀ کودک، زمینه های برگزاری کنفرانسهای جهانی در رابطه با کودکان را فراهم آوردند و بتدریج بهبود شاخصهای زیستی و فرهنگی و توجه به حقوق کودک در دستور نهادهای بین المللی قرار گرفت.

در همین راستا، اولین کنفرانسی که برای بهبود زندگی کودکان برگزار شد، کنفرانس ژنو در سوئیس بود که در سال 1925 و با حضور 54 کشور تشکیل شد. در این کنفرانس که «کنفرانس جهانی برای رفاه کودکان» نام داشت، از ایران هم نماینده ای حضور داشت: «میرزا یحیی دولت آباد» که اندیشمند و اصلاح طلب دوره مشروطه و فعال حقوق کودک و آموزش و پرورش کودکان بود.

در اعلامیه ای که در پایان کنفرانس ژنو به تصویب کشورها رسید، به نیازهای معنوی کودکان، رهایی آنها از فقر، حمایت از کودکان کار، ارزیابی دوباره شیوه های آموزشی کودکان و سایر موضوعات مرتبط با رفاه کودکان در سراسر جهان توجه شده بود.

در حقیقت ریشه های اصلی روز جهانی کودک و اعلامیه حقوق کودک و کنوانسیون حقوق کودک در قرن بیستم، در همین کنفرانس شکل گرفته است.

منبع:بامیلو